In deze blog geven we met het drieluik " Alles over plantenbakken en bloempotten: welke, waarom & hoe', informatie over verschillende mogelijkheden met plantenbakken voor buiten en de aandachtspunten hierbij.
In het eerste deel van deze artikelreeks hebben we de aandachtspunten en voordelen van diverse materialen aan bod laten komen.
In dit deel (2) beschrijven we diverse praktische aandachtspunten zoals val-gevoeligheid, gewenst formaat in verhouding met de planten, de verplaatsbaarheid / mobiliteit, afwatering en vorstbestendigheid.
Praktische aandachtspunten bij plantenbakken:
Verschillende modellen en valgevoeligheid
Plantenbakken en bloempotten worden gemaakt in diverse vormen en maten. Denk hierbij aan hele originele modellen, maar ook aan de veel voorkomende grote vaas modellen of compacte strakke bakken in kubus vorm.
De plantenbakken in de vorm van een vaas worden vaak gebruikt om wat meer hoogte in een tuin te krijgen. Bij dit soort modellen is het goed om ook kritisch te kijken naar waar de vaas moet komen te staan. Vooral wanneer een vaas veel wind moet weerstaan, ofwel "op de wind" staat, is het handig om even te kijken naar hoe makkelijk deze omwaait. Een kleine voet is daarbij natuurlijk minder gunstig dan wanneer de vaas met een groter oppervlak/raakvlak op de ondergrond staat. Daarbij is het ook belangrijk op welke plek de vaas kan worden neergezet. (Op een gladde ondergrond zal de vaas steviger staan dan wanneer de ondergrond ongelijk is zoals bij grind het geval kan zijn.)
Het onderin verzwaren van een vaas, kan er voor zorgen dat een de plantenbak minder snel om zal waaien. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van grof grind. (Een aandachtspunt hierbij is om er voor te zorgen dat het afwateringsgat niet afgesloten wordt door het grind.)
Ook kan het bij het kiezen van de vorm handig zijn om te kijken naar het soort planten dat in de plantenbak/ vaas moet komen te staan.
Wanneer er voorkeur is voor het planten van een boom(pje), kan het verstandig zijn om te kiezen voor een plantenbak die een stevig raakvlak heeft met de ondergrond. Wanneer een boompje in een vaas geplant wordt met een smalle voet zal deze eerder door de wind worden omgeblazen dan wanneer dezelfde boom bijvoorbeeld in een kubusvormige plantenbak wordt geplant.
Formaat in verhouding tot de plant
Wij krijgen wel eens de vraag of een bepaalde plant wel in een plantenbak geplant kan worden. Over het algemeen is het zo dat elke plant in een plantenbak gezet kan worden mits deze voldoende ruimte krijgt om te groeien en natuurlijk voldoende water en voeding krijgt.
Als vuistregel hanteren wij dat een plantenbak in doorsnede minimaal 10 cm groter (liefst iets meer) moet zijn dan de doorsnede van de kluit van de plant.
Wanneer de plantenbak meer ruimte geeft is dat eigenlijk nooit een probleem. Wanneer de plant onvoldoende ruimte krijgt, kan deze niet goed groeien. Vaak heeft de plantenbak dan ook te weinig buffer om water vast te houden en zal de plant eerder verdrogen.
Soms is een bepaalde plantenbak in verschillende maten verkrijgbaar. Dan is het makkelijker om de juiste maat plantenbak voor een plant te bestellen. Wellicht is het ook handig om te weten dat er diverse leveranciers bestaan die maatwerk plantenbakken aanbieden. Hierdoor is de precies gewenste maat ook leverbaar. Voor meer informatie over de mogelijkheden m.b.t. maatwerk plantenbakken kan er eventueel contact opgenomen worden via info@sgdeco.nl.
Verplaatsbaarheid mobiliteit
Wanneer een plantenbak een leuk plekje heeft gekregen in de tuin of op het balkon, staat deze er meestal voor een langere periode. Je zou jezelf af kunnen vragen of het belangrijk is om op de verplaatsbaarheid te letten. Toch zijn er zeker situaties waarbij dit wel handig is.
Eerder in deze artikelreeks gaven we al aan dat sommige plantenbakken niet vorstbestendig zijn. Dat kan natuurlijk ook het geval zijn met de planten die in een plantenbak worden geplant. Sommige planten moeten ingepakt worden of op een beschutte plek staan tijdens de vorstperiode.
In zo’n situatie kan het reuze handig zijn om een plantenbak te hebben die goed te verplaatsen is.
Plantenbakken worden ook regelmatig gebuikt om zithoeken “af te bakenen” om zo bijvoorbeeld een gezellig zitgelegenheid te creëren. In zo’n situatie kan het wenselijk zijn dat zo’n plantenbak verplaatsbaar is, om op die manier flexibel met de ruimte om te kunnen gaan.
Een kleine lichtgewicht plantenbak is over het algemeen goed te verplaatsen. Wanneer een grote lichtgewicht plantenbak gevuld is met drainage materiaal, aarde en planten is dat vaak een stuk lastiger.
Ook hier zijn oplossingen voor bedacht. Zo zijn er diverse plantenbakken op wielen te koop. Ook kan men een plateau op wielen regelen waarmee het een stuk makkelijker wordt om een plantenbak te verplaatsen als dit gewenst is.
Afwatering
Voor planten die buiten in plantenbakken geplant staan is het belangrijk dat de bakken een goede afwatering hebben. Wanneer het water niet weg kan uit de plantenbak, kan het gebeuren dat de planten het niet overleven omdat ze te nat staan.
Een goede afwatering is ook erg belangrijk voor de vorstbestendigheid van de plantenbakken. Als dit niet goed geregeld is, kan een plantenbak, door het bevriezen van water in de pot, uit elkaar worden gedrukt.
Wanneer er nog geen afwatering voor de plantenbak/bloempot is geregeld door de fabrikant, kan er vaak een goede afwatering worden geregeld door het maken van een gat aan de onderkant van de bak. Het is hierbij belangrijk om het gat zo te maken dat het water goed weg kan lopen.
Soms kan het ook handig zijn om een afwateringsgat aan de achterkant van de plantenbak, net boven de bodem, te maken. Dit is bijvoorbeeld het geval als de plantenbak met het afwateringsgat op een vlakke ondergrond komt te staan zoals een grote gladde tegel.
Om het afwateringsgat aan de onderkant goed vrij te houden kan er voor gekozen worden om de plantenbak op b.v. underlaiment te plaatsen (dit zijn b.v kleine rubber matjes van + 1 cm dik, die er voor zorgen dat de plantenbak niet direct op de ondergrond staat.) Hierdoor kan het water makkelijker weglopen tussen de pot en de ondergrond.
Bij het plaatsen van een plantenbak kan er soms ook gekozen worden voor een gunstige ondergrond. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het plaatsen van de plantenbak op het grind of houtsnippers. (Ook dan blijft het wel belangrijk om te controleren dat het afwateringsgat niet afgesloten wordt.)
In combinatie met een afwateringsgat kan er bij sommige plantenbakken ook gekozen worden voor een overlooppijpje. Zo’n pijpje moet in het afwateringsgat worden geplaatst. Het zorgt er voor dat het water niet direct uit de plantenbak weg loopt. Dit gebeurt dan pas nadat het waterniveau de hoogte van het overlooppijpje heeft bereikt. Het voordeel hiervan is dat de plantenbak iets makkelijker een buffertje water vasthoud. Een aandachtspunt bij het gebruik van een overlooppijpje is dat niet alle soorten plantenbakken hiervoor geschikt zijn. In bijvoorbeeld stalen plantenbakken mag geen water blijven staan.
Vorstbestendigheid
Bij de aanschaf van een plantenbak voor buiten is het verstandig om rekening te houden met de vorstbestendigheid. Wanneer er in de koude periode geen mogelijkheden zijn om vorstgevoelige plantenbak binnen te zetten, kunnen sommige kapot vriezen. Het niet vorstbestendig zijn kan zich uiten in het vertonen van kleine barstjes of scheurtjes in de lak laag tot het totaal kapot breken van de plantenbak.
Deels kan de vorstbestendigheid worden bevordert door een goede afwatering, dit zal niet al het gevaar wegnemen. Het inpakken van een plantenbak met noppenfolie is een manier om plantenbakken iets beter te beschermen, maar ook dit biedt geen garantie.
Wij raden dan ook aan om alleen vorstbestendige plantenbakken met een goede afwatering buiten te laten staan, wanneer het duidelijk vriest. Per soort plantenbak kan de minimum temperatuur die de plantenbak kan hebben verschillen.
Natuurlijk valt er over plantenbakken nog veel meer te schrijven. Kijk voor meer informatie over plantenbakken / bloempotten ook eens bij onze andere artikelen;